وبگاه روستای خانیک گناباد-استان خراسان رضوی

(در دست بهسازی)
وبگاه روستای خانیک گناباد-استان خراسان رضوی

 

معلم سلام

سلام بر تو که کلام و وجودت هدایتگر راه ما انسانهاست و سرنوشت جوامع بشرى مرهون سعى و تلاش توست. تو که آرزویت سربلندی تمام دانش آموزانی است که به تو سپرده می شوند و تلاش می کنی تا از استعدادها و توانایی های آنان نهایت استفاده را بکنی و نگذاری که در خم یک کوچه بمانند. منزلت و شان تو را تنها خدا می داند، همان خدایی که فرمود " هل یستوی الذین یعلمون و الذین لایعلمون". دوازدهم اردیبهشت 1358 روز شهادت معلم بزرگ انقلاب ما آیت الله مرتضی مطهری است که امام راحل ‏قدس سره از او بعنوان پاره تن یاد کرده است. این روز را روز معلم نامگذاری کرده اند. .معلم، دوستت دارم و هیچ گاه تو را از یاد نخواهم برد.

میان نمیکت ها، ردپای توست که هزار بار این میانه را طی کرده ای، روی تخته سیاه، مملو از دست خط های پاک شده توست و دیوارها هنوز انعکاس می دهند صدای تو را و صدای سرفه هایت از غبار گچ های تخته سیاه را. تو، در میان همین خطوط گچ، همه چیز را به من آموختی و ذرات وجودت را به من بخشیدی و من شادمان، زنگ های تفریح را برای آموختن، در آن حوالی می گشتم و می دیدم که هر روز، پیرتر و شکسته تر می شوی، اما با دیدن گام های من، لبخند می زدی. حالا می فهمم که رضایتت از آنچه بود، تو می خواستی سینه به سینه، جاودانه شوی، اما خیلی زود جاودانه شدی! صدایت را هنوز می شنوم گرچه که دوازده سال است در سینه سرد خاک خفته ای و حسرت بودن در کنارت را بر دلم گذاشته ای.

معلم عزیزم!

برخیز تا روزت را به تو تبریک بگویم و با تمام وجود دو دسته گل به بی آلایشی قلبم را به تو هدیه کنم. یک دسته گل برای تقدیر از همه تلاشی که در راه تعلیم و آموزش فرزندان ما ارزانی داشتی و یک دسته گل هم به مناسبت روزی که باز هم بنام خودت است؛ آری روز پدر. سارای کوچکت پنج سال بیشتر نداشت که او را تنها گذاشتی. چطور دلت آمد با او چنین کاری بکنی؟ قرار نبود شمع وجودت آنقدر بسوزد که فنا شوی بلکه قرار بود روشنی بخش راهمان باشی. قد پدر در فراغت خمیده و مادر هنوز رفتنت را نپذیرفته. جواب دخترت را که بر سر مزارت می آید و تو را با نامت "پدر" صدا می زند چطور می دهی؟ نمیدانم شاگردانی که در روستاهای خراسان و شهرهای دیگر در کنارشان بودی، می دانند که ترکشان کرده ای یا نه؟ دلها و چشمهای ما که یارای تحمل و پذیرش نبودنت را ندارند. چه سخت است در فراق تو بودن ای معلم خوب و ای پدر مهربان و زحمتکش.

معلمین قدیمی روستا سراغت را می گرفتند که علیرضا کجاست؟ نمی دانستم چه جوابی به آنها بدهم. گفتنش نیز سخت است. تو با رفتنت هم درسی بزرگ به ما دادی و آن نماز اول وقت آن هم به جماعت بود. چه رفتنی بهتر از اینکه انسان در مسیر مسجد و اطاعت پروردگار آسمانی شود و همه اهل مسجد به پاکی و مداومتش در نماز اول وقت گواهی دهند. خداحافظ ای مظهر همه خوبیها و روزت مبارک  

 

    یاد و خاطره شما معلمین عزیز (معلم نامدار خانم قدسیه امینی، معلم نامدار خانم فاطمه آبروش، معلم نامدار آقای علیرضا زحمتکش و معلم نامدار آقای حاج ذبیح اله واعظی) برای همیشه در خاطر من که باقی خواهد ماند. دوستدار شما: محمد صیامی خانیکی!

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۲ ارديبهشت ۹۷ ، ۲۱:۳۸
حسین نجفی خانیکی

"برات" در اسناد بانکی به سند معتبری گفته می شود که در قبال دریافت وجه داده می شود. اما در ادبیات دینی و فرهنگ عامه مردم استان های خراسان جنوبی، شمالی و رضوی معنی دیگری دارد. روزهای دوازدهم، سیزدهم و چهاردهم ماه شعبان هر سال در فرهنگ عمومی و باورهای دینی مردم این سه استان بخصوص مردم روستای خانیک به روزهای برات شهرت دارند. ممکن است برگزاری برات در استان ها و شهرهای مختلف خراسان به لحاظ روز، ساعت و کیفیت با یکدیگر تفاوت هایی داشته باشند اما همه یک مبنا و اصل مشترک دارند.

برات آیین همنشینی با خفتگان در خاک است. اگر از برات سال گذشته تا امسال کسی فوت کرده باشد در اصطلاح می گویند برات اول اوست. عزیزازدست داده ها در ایام برات با پهن کردن فرش بر سر مزار آنها و دادن خیرات، قرائت قرآن و فاتحه و روضه خوانی، یاد و خاطره عزیزانشان را گرامی داشته و ثواب این اعمال را به روح آنها هدیه می کنند.

 در خانیک و شاید هم جاهای دیگر به کسانی که به تازگی درگذشته اند، "مرده تازه" می گویند. در روزهای برات، قبور مرده تازه ها در بین قبور دیگر نمایان تر است چرا که صاحبان عزا گرداگرد مزار عزیزانشان با لباس مشکی حلقه می زنند و از مردمی که برای فاتحه خوانی و عرض تسلیت  می آیند با گلاب، خرما، کیک و تنقلات دیگر پذیرایی می کنند. متاسفانه پذیرایی که امروزه در کنار قبور باب شده (سیب، موز، ساندیس، کیک و غیره) با چیزی که از قبل وجود داشته (نُقل، کشمش،نخود، آرد نخود یا همان قهوه خودمان و...) قابل مقایسه با گذشته نیست چرا که هم حجیم تر شده و هم پرهزینه تر. هر چه هم که می گذرد این پدیده وضعیت جدیدتری به خود می گیرد.

 

 

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۲ ارديبهشت ۹۷ ، ۲۱:۰۵
حسین نجفی خانیکی

در روزگاران گذشته آیین کف زنی بعنوان یک فعالیت شاد و مفرح برای سپری کردن شبهای سرد و طولانی زمستان در روستای خانیک گناباد و اغلب روستاهای خراسان وجود داشته است. آن سالها که امکانات سرگرم کننده امروزی مثل رادیو و تلویزیون وجود نداشت، خانواده ها می بایست شب های بلند و دراز فصل زمستان را به طریقی کوتاه می کردند. آنها فارغ از مشغله و کار کشاورزی شب هنگام به شب نشینی با همسایگان، آشنایان و فامیل های خود می رفتند و تا پاسی از شب کنار هم می ماندند تا هم صله رحم به جای آورده باشند و هم به صبح نزدیک تر شوند.

   کف زنی عمدتا در شب های زمستان بخصوص در روستاها انجام می شد، شبهایی که به فاصله اندکی از تاریک شدن هوا، دیگر کسی در کوچه ها یافت نمی شد. هنوز چیزی از شب نمی گذشت که درب مسجد که کانون اجتماع مردم نمازگزار بود، بسته می شد و سکوت خاصی بر روستا حاکم می گردید.  دیدن نور یک فانوس در تاریکی شب امیدی بود برای کسانی بود که بنا به ضرورتی از خانه خارج می شدند. شب های دراز در پیش روی مردم بود. بیدار ماندن در کنار یک چراغ سیمی یا چراغ گردسوز آن هم تنها، لطف چندانی نداشت. این تاریکی و تنهایی با شب نشینی صورت دیگری به خود می گرفت.

 

مردم برای فرار از تنهایی های طولانی و البته صله ارحام به چراغون هم می رفتند. شب ها نور چراغ سیمی هایی را می دیدی که در کوچه ها حرکت می کنند. برخی رفت و آمدها ریشه نسبی نداشت و صرفا ارتباط بین دو خانواده دوست و آشنا بود. پذیرایی که در چراغونی ها انجام می شد همه مثل هم بود. سنجد خشک، کشته توت، آلوی خشک، کشته شفتالو، پندلو، نقل و نخود و کشمش و گاهی نیز قلیه.

 

در کنار این آجیل های سنتی و سالم، کف زنی نیز انجام می شد. این سنت کم رنگ شده تا حدی رایج بود که کف زن ها برای خود گروه هایی تشکیل می دادند. این گروه ها که گاهی گروه های فامیل یا دوست و آشنا بودند، هر شب یا هر چند شب یک بار در خانه یکی از اعضاء جمع می شدند و کف می زدند. آنها شب های بلند را سراسر با نشاط و شادابی و خنده و بذله گویی پشت سر می گذاشتند. کف زنی بخشی از امور جاری مردم در شب های زمستان و حتی ماه آخر پاییز بود. گاهی از کف تهیه شده برای همسایگان، دوستان و آشنایان خود نیز می‌بردند.

 

هنوز صدای آن کف زدن ها از گوشمان بیرون نرفته است. هنوز سالهای زیادی از آن همه جنب و جوش پیشینیانمان نگذشته است اما این سنت پسندیده بسیار کمرنگ شده است. دلیل آن هم وفات پیشکسوتان کف زنی، مهاجرت مردم به شهرها و آمدن سرگرمی ها و تفریحاتی است که بعضا بسیار ناسالم و زیانبخش هستند. با این وجود هستند هنوز کسانی که به سنت آباء و اجدادشان همچنان پایبندند و اجازه نمی دهند تا زرق و برق زندگی شهری بر این سنت و سنت های برجای مانده از گذشتگانشان سایه افکند. آنها به راستی حافظ میراث و سرمایه معنوی روستای خانیک هستند که باید دست همه آنها را بوسید.

 

در 22 بهمن سال 1393 مراسم کف زنی در منطقه 15 تهران برگزار شد و از چند خانواده که دستی در این کار دارند دعوت شد تا به رسم کهن اجدامان یک کف زنی گروهی و خانوادگی صورت پذیرد. گوشه هایی از این آیین مملو از شادی و هیجان تصویربرداری گردید و کلیپ کوتاهی از آن تهیه شد. این کلیپ کوتاه قصد دارد تا نسل جدید را با این سنت گروهی ارزشمند بیشتر آشنا سازد. بدیهی است مستندسازی این رخدادها که زمانی بخشی از زندگی گذشتگان ما در روستای خانیک بوده است، نقش موثری در حفظ آداب و رسوم مردم خانیک در گذشته و انتقال آن به نسل های آینده ایفا خواهد کرد.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۲ آبان ۹۶ ، ۰۸:۱۹
حسین نجفی خانیکی

به نام خدا

جلسه ساماندهی آب قنوات ده، دره و دره نو روستای خانیک روز دوشنبه مورخه 20/06/1396 در حسینیه روستا برگزار شد. در این جلسه که از ساعت 15 تا 18 به طول انجامید، وضعیت مالکیت آب سه قنات فوق مورد بررسی قرار گرفت. به رغم اینکه زمان برگزاری این جلسه با زمان فعالیت های کشاورزی اهالی محترم مقارن شده بود لکن بیش از 30 نفر از مردم روستا در این جلسه حضور به هم رساندند و در تدوین "سند جامع آب قنوات خانیک" ایفای نقش نمودند. متاسفانه علیرغم اطلاع رسانی هایی که از طریق سامانه پیام رسانی حسینیه خانیکیها انجام شده بود و پارچه هایی که قبلا در معابر روستا نصب شده بود و مراتب به صورت شفاهی نیز به اطلاع همه مردم رسیده بود، هیچ یک از اعضای جدید شورای اسلامی روستای خانیک حضور در جلسه حاضر نشدند!!! دوباره می سازمت وطن!!!

در انتهای این نشست، با حاضرین مصاحبه بعمل آمد و نظر آنها درخصوص اجرای طرح ساماندهی آب قنوات خانیک پرسیده شد. گوشه هایی از این جلسه در بخش فیلم های روستای خانیک بارگزاری گردیده است.

متاسفانه در این روز یکی از شخصیت های محبوب و آگاه به دانش آبیاری روستا در میان شیون و اندوه تشییع کنندگان به خاک سپرده شد. مرحوم حاج ابراهیم پاکروان که در زمان حیاتش نه تنها آبیار مزارع و باغات خود و اقوامش بود بلکه همچنین امیدی بود برای خیلی از همشهری هایی که دور از روستا زندگی می کنند، ایشان دارای اطلاعات و دانش ارزشمندی از حساب و کتاب آب و زراعت بود که می توانست در تدوین کتابچه فوق بسیار موثر باشد. رفتن ایشان فقدانی بزرگ برای خانواده، روستا و مقوله آبیاری روستای خانیک محسوب می شود. متاسفانه پیش کسوتان روستا یکی پس از دیگری از جمع ما می روند و ما فقط حسرت بودنشان در کنارمان را می خوریم. امروز اگر در روستای ما آبی در جویی جاری می شود، مزرعه ای سیراب می شود، نانی پخته می شود، نهالی کاشته می شود، درختی آبیاری می شود، باغی کولیده می شود یا هر کار دیگری که انجام می شود، از برکت حضور پدران و مادرانی است که هنوز بر شیوه زندگی گذشتگان خود پایدارند و نگاهبان میراث اجدادشان هستند.

"سند جامع آب قنوات روستای خانیک" نه تنها دربرگیرنده اطلاعات آب قنات های ده، دره و دره نو خواهد بود بلکه اطلاعات آبی تمام کلاته های روستا را نیز در برخواهد گرفت. در این سند جامع برای هر مدار دو صفحه مجزا درنظر گرفته شده که یک صفحه مربوط به طاقه اول و یک صفحه نیز مربوط به طاقه دوم هر مدار می باشد. بنابراین اطلاعات آبی سه قنات فوق در 24 صفحه (12 مدار ضربدر 2) ارائه خواهد شد که در هر صفحه اطلاعاتی شامل: نام و نام خانوادگی مالک آب، نام پدر، تعداد پنگان، بر حسب دقیقه، نوع مالکیت و توضیحات وجود خواهد داشت. در بخش توضیحات، کلیه اطلاعات مربوط به خرید یا فروش و... آورده خواهد شد.

برای هر طاقه دو نفر بعنوان سرطاقه تعیین شده اند. هر طاقه عبارت است از 12 ساعت که برای هر نیم روز یک نفر سرپرست تعیین شده است. سرپرست ها بر صحت اطلاعات طاقه خود نظارت خواهند داشت و در نهایت زیر صفحه مربوط به خود را با زدن امضاء تایید خواهند کرد. در نهایت نیز سمت چپ صفحات توسط شورای اسلامی روستای خانیک تایید و ممهور خواهد شد. در این سند همچنین کلیه اطلاعات مربوط به موقوفات آبی روستا که زمانی توسط خیرین وقف شده اند و اکنون وضعیت شفافی ندارند آورده خواهد شد. اقدام مشابه برای کلیه کلاته ها نیز صورت خواهد گرفت و به نسل آینده هدیه خواهد شد.

پس از آن مردم روستا می توانند نسبت به ثبت اطلاعات آبی خود در مراجع حقوقی اقدام نمایند. بدیهی است اسناد دست نوشته ای که سالها قبل تدوین شده و امروز بعضا آنها را در اختیار داریم، با گذشت زمان رنگ باخته و از اعتبار آنها کاسته می شود چراکه تدوین کنندگان آن اسناد نیز در گذر زمان از بین می روند و نیستند تا صحت آنها را شهادت دهند. بنابراین با تدوین سند جامع آب قنوات خانیک، این نگرانی ها رفع خواهد شد.

از جمله مزیت های سند جامع این است که نسخه الکترونیکی آن قابل جستجو است یعنی اینکه می توان با جستجوی یک نام خانوادگی فهمید که در کدام مدارها و با کدام شرکا و به چه میزان حق مالکیت بر آب دارد. لذا نوجوانان و جوانان روستا که عمده وقت خود را در فضای مجازی می گذرانند، این سند را در این فضا دریافت خواهند کرد و به اشتراک خواهند گذاشت. این گونه خواهد بود که حساب و کتاب آب کشاورزی روستا در ذهن ها باقی خواهد ماند و با رفتن مالکین از بین نخواهد رفت و حق الناسی ضایع نخواهد شد.

ویژگی دیگر این سند جامع عبارت است از امکان تغییر اطلاعات و خرید و فروش آب بصورت سریع و فوری. شکل زیر نشان می دهد که چطور اطلاعات یک طاقه (12 ساعت) در یک جدول آورده شده است.

۱ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱۱ آبان ۹۶ ، ۲۱:۳۲
حسین نجفی خانیکی